Ongesteld zijn is denk ik niemands hobby, en toch moeten we (de meeste van ons in ieder geval) er elke maand mee dealen. Er wordt nog niet heel veel over geschreven maar onze menstruatie, of beter gezegd de menstruatieproducten, hebben een grote impact op het milieu.
Naar aanleiding van EnvironMenstrual week (19 t/m 25 okt) scheef ik deze Instagram post en uiteindelijk ook dit artikel. In dit artikel wil ik je meenemen in de milieu impact van onze tampons en maandverband en ik wil je inlichten over de verschillende opties die verkrijgbaar zijn om jou menstruatie helemaal afvalvrij te maken. Lees je mee?
De milieu impact van menstruatieproducten
Reguliere menstruatieproducten zorgen voor ontzettend veel afval. Ga maar eens na wat je zoal gebruikt in de paar dagen ongesteld zijn. En dat dan elke maand! Hieronder een aantal feiten op een rij:
- 90% plastic. Een gangbaar maandverbandje bestaat voor 90% uit plastic.
- 11.000 stuks. Gemiddeld gooit een vrouw 11 duizend stuks maandverband en tampons weg in haar leven.
- Menstruatieproducten zorgen voor ongeveer 590.000 ton afval per jaar
- Plastic en parfums in menstruatieproducten kunnen zorgen voor gezondheidsproblemen. Er zitten vaak weekmakers in menstruatieproducten die hormoon verstorend kunnen werken op mens en dier.
Het WECF heeft een rapport geschreven over een afvalvrije menstruatie. Voor meer facts & figures kijk hier.
Wat kunnen we hieraan doen?
Er zijn verschillende alternatieven die je kunt gebruiken in plaats van het reguliere wegwerpmaandverband en er komen ook steeds meer alternatieven bij! Ik zet een aantal alternatieven hieronder op een rijtje:
Menstruatiecup
Gebruik een menstruatiecup! Het gebruik van een cup zorgt al voor 99% minder afval in vergelijking met het gebruik van wegwerpproducten. Als slechts 20% van de gebruikers zou kiezen voor een menstruatiecup zou de hoeveelheid afval in de EU met bijna 100.000 ton per jaar kunnen worden verminderd! De menstruatiecup is ook gelijk mijn favoriet. Ik vind het super prettig dat je ‘s ochtends je cup in doet en dan voor de hele dag klaar ben. Vervolgens vervang ik hem na het avondeten weer. Ik vind het heerlijk.
(Bron: WECF, Gifvrij ongesteld, 2020)
Een menstruatiecup is een cupje van kunststof of siliconen die tijdens de menstruatie, net zoals een tampon, in de vagina wordt ingebracht. De rand van de cup vormt een licht vacuüm in de vagina en vangt het menstruatiebloed op. Sinds kort krijgt de menstruatiecup meer naamsbekendheid en stappen steeds meer vrouwen over op een menstruatiecup, maar eigenlijk bestaat de menstruatiecup al veel langer! Het eerste patent van de menstruatiecup dateert uit 1867. De cup zoals wij deze nu kennen is rond 1937 uitgevonden.
Voordelen van een menstruatiecup
- Je kunt de cup tot 12 uur lang dragen. Hoe lang je de cup kunt dragen is onder andere afhankelijk van de heftigheid van je menstruatie.
- De cup is onzichtbaar als je het draagt.
- Je kunt sporten en zwemmen met de cup
- Geen chemicaliën
- Het ruikt niet.
- Het droogt je vagina niet uit. Dit is omdat de cup het bloed opvangt en niet absorbeert.
Nadelen van een menstruatiecup
- Leercurve
- Schoonmaken, je ziet je eigen bloed. Het is niet altijd even praktisch tijdens het reizen of kamperen.
Je hoort soms dat je altijd water nodig hebt voor het schoonmaken van je cup. Echter mocht je onderweg en geen toegang hebben tot water, dan kun je altijd je cup schoonvegen met een wc-papiertje en dit weggooien. Bekijk hier onze menstruatiecups.
Wasbaar maandverband
Wasbaar maandverband is zoals de naam al doet vermoeden maandverband dat je kunt wassen ;). Beetje flauw, I know. Wasbaar maandverband lijkt heel erg op regulier maandverband. In plaats van de lijm waardoor het maandverband aan je ondergoed blijft zitten, heeft wasbaar maandverband drukknoopjes of klittenband waardoor het goed op zijn plek blijft zitten tijdens het dragen.
Wasbaar maandverband wordt gemaakt van (biologisch) katoen, polyester of bamboe. Vaak bevatten de wasbare maandverbanden een laagje PUL (Polyurethaan Laminaat). PUL wordt vaak gebruikt omdat deze stof flexibel is, tegen hoge temperaturen kan en goed waterdicht is. Goed materiaal voor maandverband dus, want het voorkomt doorlekken. Wasbaar maandverband is, net zoals regulier maandverband, te krijgen in verschillende versies. Inlegkruisjes voor hele lichte dagen en dag en nacht varianten voor hevigere dagen.
Ook qua dragen verschilt de wasbare variant niet veel van zijn wegwerpvriend. Je draagt hem 4 tot 6 uur lang en dan moet je wisselen, of eerder als je maandverband nat aanvoelt. Een wasbaar maandverband gaat ongeveer 5 jaar mee, dit is een beetje afhankelijk van hoe vaak je je maandverband draagt (en daarmee dus hoe vaak je hem wast en droogt).
Het makkelijkst is om je wasbaar maandverband na gebruik direct even uit te spoelen met koud water of in een emmer met koud water te bewaren totdat je weer gaat wassen. Voor onderweg bestaan er handige zakjes waar je je gebruikte maandverband veilig in kunt verpakken totdat je weer thuis bent. Verder was je het maandverband uit op 30 graden of hoger. Je maandverband blijft het langst mooi en goed als je hem laten drogen aan de lucht (lekker in zon).
Voordelen wasbaar maandverband
- Minder broeierig, wasbaar maandverband ademt beter dan wegwerp maandverband
- Geen geurtjes
Nadelen wasbaar maandverband
- Het is meer werk
- Past niet in een string
Bekijk hier ons herbruikbare maandverband.
Menstruatie ondergoed
Menstruatie ondergoed is ondergoed wat het menstruatiebloed opvangt. In het menstruatieondergoed zit een speciaal kruis wat bestaat uit meerdere lagen. Deze lagen absorberen het menstruatiebloed, net zoals maandverband. Over het algemeen bestaat een menstruatie onderbroek uit de volgende laagjes:
Het eerste laagje is het laagje dat tegen je vagina aan komt. Dit is meestal een zacht materiaal zoals katoen, bamboe of fleece. Dit laagje laat vocht door, maar droogt ook snel weer op, zodat je geen nattig of broeierig gevoel hebt. Het middelste laagje heeft als taak het vocht op te vangen. Soms is dit één laagje, soms meerdere. De regel hierbij is, hoe meer laagjes hoe meer je onderbroek absorbeert. Het laatste laagje is een vochtafstotend laagje zodat je niet doorlekt. Vaak is dit gemaakt van PUL.
In dit artikel van mama’s jungle vind je een overzicht van verschillende merken menstruatie ondergoed.
Voordelen menstruatie ondergoed
- Zeer comfortabel
- Ideaal om te gebruiken in combinatie met (bijvoorbeeld) de menstruatiecup
Nadelen menstruatie ondergoed
- Meer werk, je moet het wassen na ieder gebruik
- Verschonen is niet heel eenvoudig als je onderweg bent
Biologische tampons en maandverband
De meeste menstruatieproducten zijn gemaakt van synthetische materialen. Een beter alternatief voor de wereld en voor jou zijn biologische tampons en maandverband. Deze alternatieven zijn weliswaar niet herbruikbaar, maar de impact van deze producten zijn nog altijd beter dan ‘reguliere’ tampons en maandverband.
Biologische tampons en maandverband zijn niet herbruikbaar, maar desondanks hoeven ze niet op de afvalberg te belanden! Biologische tampons of maandverband kun je namelijk composteren. Het bekendste Nederlandse merk voor biologische menstruatieproducten is Yoni.
Voordelen biologische tampons en maandverband
- Minder irritaties
- Beter voor het milieu
Nadelen biologische tampons en maandverband
- Duurder dan ‘reguliere’ tampons en maandverband
- Nog steeds wegwerp, ondanks dat de tampons zelf biologisch afbreekbaar zijn, zitten de tampons en het maandverband nog wel in een individuele verpakking van (bio)plastic.
- Minder absorptie vermogen. Doordat de tampons geen viscose bevatten, nemen ze vaak minder op dan de reguliere variant.
Niet alleen milieubewust, ook goedkoper?!
De NOS schreef een artikel over de opkomst van alternatieven voor regulier maandverband. Hierin hebben ze ook een berekening gemaakt van wat verschillende menstruatieproducten gemiddeld kosten in het leven van een vrouw. Hierbij is uitgegaan van een menstruatieperiode van 37 jaar (van 13e tot 50e levensjaar)
Tampons:
Een tampon van een A-merk kost 16 eurocent per stuk. Als een vrouw iedere maand ongesteld wordt en per cyclus 24 tampons gebruikt zijn de totale kosten: €1704,96
Maandverband:
Maandverband van een A-merk kost 15 eurocent per stuk. Als een vrouw iedere maand ongesteld wordt en per cyclus 24 maandverbanden gebruikt zijn de totale kosten: €1598,40
Menstruatieondergoed:
Een onderbroek van een A-merk kost 34 dollar (zo’n 30 euro) per stuk. Stel: een vrouw schaft zeven broekjes aan en ze gaan zes jaar lang mee. Dan zijn de totale kosten: €1295
Wasbaar maandverband:
Wasbaar maandverband kost €8,25 per stuk. Stel: een vrouw schaft tien wasbare maandverbanden aan en ze gaan vijf jaar lang mee. Dan zijn de totale kosten: €610,50
Menstruatiecups:
Een menstruatiecup kost €28,95 per stuk. De menstruatiecup gaat vijf jaar lang mee. Dan zijn de totale kosten: €214,23
Ik bedoel, als je nog niet om was vanwege het milieu of je gezondheid, dan moet dit toch wel de doorslag geven. Je portemonnee zal je dankbaar zijn 🙂(Bron: NOS “biologische tampons, wasbaar maandverband: duurzaam menstrueren is in opkomst” 08-07-2017)
Zo, het is uiteindelijk best een lang artikel geworden. Ik hoop je meer inzicht te hebben gegeven in de wondere wereld van een afvalvrije menstruatie. En ik ben natuurlijk benieuwd naar welk menstruatieproduct jij gebruikt of wil proberen! Laat het mij vooral weten, vind ik leuk 🙂
